متن تبدیل سرب به طلا از آقای کوتی

در چند روز گذشته این خبر جذاب که"فیزیکدانان سرب را به طلا تبدیل کرده اند" در فضای مجازی وایرال شده است. بعد از اینکه پژوهش مربوط به این کار در ژورنال معتبر Nature چاپ و در تاریخ ۹ مه ۲۰۲۵ منتشر شد، این خبر انعکاس رسانه ای پیدا کرد. 

در نشریه Nature و نشریه های خبری اشاره شده که، فیزیکدانان رؤیاهای کیمیاگران را محقق کرده اند؛ زیرا برای تبدیل سرب (عدد اتمی ۸۲) به طلا (عدد اتمی ۷۹)، سرب باید ۳ پروتون از دست بدهد که با روش های شیمیایی چنین کاری امکان پذیر نیست. حال ببینیم این کار به چه صورت انجام گرفته و نتیجه آن چیست.

 پژوهشگران سازمان پژوهش های هسته ای اروپا (CERN)، برای این کار از بزرگترین شتاب دهنده جهان با نام : Large Hadron Collider یا LHC، استفاده کرده اند. این شتاب دهنده، چند بیلیون دلاری، یک حلقه ۲۷ کیلومتری است که از ابر رسانا تشکیل شده و می تواند ذرات را تا حدود سرعت نور شتاب دهد. این پژوهشگران، یون های سرب را، که با سرعت نزدیک به سرعت نور شتاب داده شده اند، با همدیگر برخورد دادند( یون های سرب با یون های سرب دیگر بمباران کرده اند). مشاهده شده که برخی از یون های سرب شتاب گرفته، به جای اینکه به یون های سرب هدف سر به سر برخورد کنند از کنار آنها رد می شدند. وقتی این حالت اتفاق بیفتد، میدان مغناطیسی شدید حاصل در اطراف هر یون، پالس های انرژی تولید می کند که باعث می شوند یون های سرب پرتابه سه پروتون از دست بدهند و هسته های طلا بوجود خواهند آورند. 

در پژوهش انجام گرفته فقط ۸۶ بیلیون هسته طلا، حدود ۲۹ تریلیونیم گرم طلا، تولید شده است! اغلب این اتم های نا پایدار طلا، که با سرعت در حال حرکت هستند، قبل از اینکه به دیواره دستگاه آزمایش برخورد کنند و به ذرات دیگری تبدیل شوند، فقط یک میکرو ثانیه دوام پیدا داشته اند. بنابراین، مقدار طلای تولید شده بسیار نا چیز بود و اتم های آن نیز خیلی ناپایدارند. از این جهت، پژوهشگران CERN قصد ندارند ساخت طلا را به عنوان کار جانبی در نظر بگیرند، اما اشاره کرده اند که داشتن درک بهتر از اینکه چگونخ فوتون‌ها می توانند هسته های اتم ها را تغییر دهند، به آنها کمک خواهد کرد تا شتاب دهنده LHC را بهبود بخشند.